Οι ψευδείς αναμνήσεις είναι ζωντανές και λεπτομερείς αναμνήσεις γεγονότων που δεν συνέβησαν ποτέ στην πραγματικότητα.
Ο εγκέφαλος μπορεί να αντιληφθεί αυτές τις κατασκευές ως γνήσιες με απόλυτη βεβαιότητα, αναφέρει το .
Το φαινόμενο αυτό δεν αποτελεί ένδειξη ψυχικής διαταραχής και μπορεί να παρατηρηθεί σε απόλυτα υγιείς ανθρώπους. Νευροβιολογικές μελέτες δείχνουν ότι τα ίδια τμήματα του εγκεφάλου είναι υπεύθυνα για την αναπαραγωγή τόσο των αληθινών όσο και των ψευδών αναμνήσεων.
Φωτογραφία: Pixabay
Ο μηχανισμός σχηματισμού ψευδών αναμνήσεων συνδέεται συχνά με το έργο της φαντασίας και τη διαδικασία σημασιολογικής επεξεργασίας των πληροφοριών. Όταν ένα άτομο φαντάζεται επανειλημμένα ένα γεγονός, ο εγκέφαλός του αρχίζει να ερμηνεύει αυτή την εικόνα ως πραγματική εμπειρία.
Ένα άλλο ισχυρό έναυσμα είναι η εξωτερική επιρροή, όπως οι καθοδηγητικές ερωτήσεις ή η παραπληροφόρηση από μια έγκυρη πηγή. Σταδιακά, η εκδοχή του άλλου ατόμου για το γεγονός ενσωματώνεται στην προσωπική μνήμη και αποκτά νέες αισθητηριακές λεπτομέρειες.
Η συναισθηματική εμπλοκή και το άγχος αυξάνουν επίσης σημαντικά την πιθανότητα παραμόρφωσης της μνήμης. Τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης μπορεί να διαταράξει την παγίωση των αναμνήσεων, καθιστώντας τες πιο ευάλωτες σε μεταγενέστερη χειραγώγηση.
Η κοινωνική πίεση και η επιθυμία συμμόρφωσης με την ομαδική αφήγηση αναγκάζουν τα άτομα να προσαρμόζουν ακούσια τις αναμνήσεις τους ώστε να ταιριάζουν με τις αφηγήσεις των άλλων. Το φαινόμενο αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο σε καταστάσεις συλλογικής συζήτησης του παρελθόντος.
Η αφελής εμπιστοσύνη στο αλάθητο της δικής μας μνήμης δημιουργεί σοβαρούς κινδύνους στην καθημερινή ζωή. Για παράδειγμα, μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένες μαρτυρίες ή στη λήψη αποφάσεων που βασίζονται σε διαστρεβλωμένες εμπειρίες.
Η αγνόηση της ύπαρξης αυτού του φαινομένου καθιστά ένα άτομο ευάλωτο στη χειραγώγηση και την παραπληροφόρηση. Χωρίς κριτικό προβληματισμό για το παρελθόν, η προσωπική ιστορία μπορεί εύκολα να ξαναγραφτεί από εξωτερικές επιρροές.Για να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι, είναι σημαντικό να αναπτύξει κανείς κριτική σκέψη και τη συνήθεια να αναλύει τις πηγές των αναμνήσεών του. Είναι χρήσιμο να κάνετε στον εαυτό σας ερωτήσεις σχετικά με το από πού προέρχονται ορισμένες λεπτομέρειες μιας ανάμνησης.
Η ενασχόληση με φωτογραφίες και ημερολογιακές εγγραφές της εποχής βοηθά στην εδραίωση των αυθεντικών αναμνήσεων. Ωστόσο, ούτε αυτή η μέθοδος είναι απολύτως αξιόπιστη, καθώς η ίδια η διαδικασία της ανάκλησης μπορεί να αλλοιώσει τη μνήμη.
Η αναγνώριση της ευμετάβλητης και ατελούς μνήμης είναι το κλειδί για μια πιο νηφάλια αντίληψη του παρελθόντος. Η γνώση αυτή καθιστά δυνατό τον διαχωρισμό των πραγματικών γεγονότων από τα νοητικές κατασκευέςπου δημιουργούνται από τον εγκέφαλο.
Έτσι, οι ψευδείς αναμνήσεις αποτελούν αναπόσπαστο και φυσικό μέρος της λειτουργίας της ανθρώπινης μνήμης. Η κατανόηση της φύσης τους μας επιτρέπει να διατηρήσουμε μια πιο υγιή και αντικειμενική σχέση με το παρελθόν μας.
Διαβάστε επίσης
- Τι συμβαίνει αν διαλογίζεστε μόλις 5 λεπτά την ημέρα: πώς θα αλλάξει τη σκέψη και τις επιλογές σας
- Πώς λειτουργεί ο εγκέφαλός μας για να βρει λάθη: η ψυχολογία της απόδοσης ευθυνών και η τάση για αυτοδικαιολογία
